Dat klopt, surfers zijn vaak relaxte, sportieve mensen met een open mind. Je krijgt vanzelf zelfvertrouwen als je plank staat en de golven bedwingt. De zee doet iets met je. Zoals Suzanne van den Broek zegt: “Surfen staat voor plezier en vrijheid, het leidt tot rust. Iedereen is gelijk in het water en alleen de golven zijn belangrijk. Door deze focus vergeet je al je zorgen.” Dat is de reden dat ze in het voorjaar van 2014 is gestart met Surf Project. “Bij Surf Project zie je stoere kinderen een toffe sport beoefenen. Ik vind het zo mooi om te zien dat kinderen enorm trots zijn op zichzelf. Dat effect zie je in hun ogen, als ze hun diploma krijgen. Als je twee uur in zee ligt en applaus krijgt, dan doet dat wat met je zelfvertrouwen. Dat gevoel van trots en zelfvertrouwen werkt door in het gezin, op school en tijdens het dagelijks leven van het kind.”

Geen labels

De kinderen die aan Surf Project meedoen hebben down, autisme of ADHD. Een gemengde doelgroep. Suzanne: “Mijn idee was, plak er geen label op. Plaats kinderen niet gelijk in een bepaalde groep als ze het strand opkomen. Ik wil deelnemers meegeven dat iedereen wel wát heeft. Dat je van elkaar kunt leren.” Het project was winnaar van een INC Award en dat is niet voor niets: er is zoveel te vertellen over Surf Project dat je daar bijna een heel magazine mee zou kunnen vullen. Tijdens ons interview vertelt Suzanne vol hartstochtelijk over haar droom die uitkwam: surflessen voor kwetsbare kinderen van acht tot achttien jaar in een veilige, voorspelbare en gecontroleerde omgeving. Suzanne is opgeleid als ontwikkelingspsycholoog en zelf ook gek op golfsurfer. Hoe ze op het idee van Surf Project kwam, kun je lezen in een interview op haar site surfproject.nl.

Succesformule

Surf Project is in de loop van ruim vijf jaar uitgegroeid tot een groot succes. Ze zijn inmiddels actief op vierlocaties langs de Nederlandse kust, waar ze samenwerken met een lokale surfschool. De lessen worden uitsluitend gegeven door gecertificeerde instructeurs en elke locatie wordt gerund door een lokaal team van Surf Project. Alle vrijwilligers, ruim 200 in totaal, worden door Surf Project getraind en veel van deze enthousiaste begeleiders werken in de zorg, zijn gepassioneerd surfer of een combinatie daarvan. Suzanne vertelt lachend dat er nu zelfs 120 vrijwilligers op de wachtlijst staan. “Het project verkoopt zichzelf. Elk jaar is er een overschot aan vrijwilligers. Dat vind ik ontzettend bijzonder. Het is een project, dat als het je aanraakt, je nooit meer loslaat. De positieve sfeer, het enthousiasme van de vrijwilligers. Ik besef heel goed dat Surf Project draait dankzij hen.”

De kinderen surfen in kleine teams en worden één-op-één begeleid. Kinderen worden hierdoor niet snel overvraagd. Elk kind krijgt een intakegesprek op de locatie waar hij of zij zal surfen. Dat neemt de eerste spanning weg en zo leren de vrijwilligers het  karakter van het kind kennen, zodat ze de vaste begeleider van het kind kunnen instrueren.

Time out

Het leek of niets het succes van Surf Project in de weg kon staan. En toen kwam 2020. Alle voorbereidingen voor de lessen die in het voorjaar zouden starten waren klaar. De opleiding voor vrijwilligers kon van start. Maar Covid gooide ook hier de boel volledig in de war. Suzanne: “We worstelden enorm met het vraagstuk of Surf Project in een 1,5 meter samenleving de garantie op veiligheid en gezondheid kon bieden. Op 20 mei hebben we uiteindelijk met veel pijn in ons hart besloten alle lessen af te zeggen, omdat veiligheid bij Surf Project de absolute prioriteit heeft.” Dat betekende overigens niet dat de Surf Project de handdoek in de ring gooide. Suzanne: “We zijn meteen gaan bedenken hoe we in 2021 – op een verantwoorde en veilige manier – terug het water in kunnen gaan met al onze deelnemers.” Dat vroeg om belangrijke aanpassingen naast de RIVM-regels. Maar het is gelukt! Inmiddels is er een uitgebreid corona-protocol opgesteld.

Verder hebben ze met elkaar duidelijke richtlijnen opgesteld voor verantwoordelijkheid op het strand. Ook surfen ze voortaan in nóg kleinere groepen, maar wel met één-op-één begeleiding. De begeleiders krijgen dit jaar hun opleiding via een webinar voor 250 mensen tegelijk. Daarnaast is per trainingsmodule een instructiefilmpje gemaakt. Voor alle deelnemende kinderen en is er een animatiefilmpje over  Surf Project. De eerste intakegesprekken zijn dit jaar online, maar zodra het kan gaat dat weer op locatie. Aan alles is gedacht. Er is zelfs een sponsor gevonden voor speciale surfponcho’s waarmee vrijwilligers én deelnemers zich gewoon op het strand kunnen omkleden, zodat er minder drukte is in de kleedkamers. Surf Project laat hiermee zien dat zelfs in moeilijke tijden oplossingen gevonden kunnen worden om door te gaan met hun waardevolle werk.

Niet alleen voor de fun

Dat het werk van Surf Project een waardevolle bijdrage kan leveren, wist Suzanne al lang. Maar ze wilde daar graag ook een wetenschappelijke onderbouwing aan kunnen geven. Suzanne: “Als ontwikkelingspsycholoog gaat mijn hart er sneller van kloppen wanneer je kunt bewijzen dat het effect heeft. Ik was er meteen van overtuigd dat het niet alleen maar voor de fun was, maar daar was geen keihard bewijs voor. Het is ontroerend om te zien dat er na drie surflessen al een verschil te zien is bij veel kinderen. En de verhalen van ouders spreken voor zich. Maar om meer kinderen te kunnen laten surfen, is het belangrijk het positieve effect wetenschappelijk aan te tonen en te onderbouwen met onderzoek. Het geeft ook een professionelere uitstraling. In Engeland is het concept sinds 2010 al een groot succes. Kinderen worden daar door psychologen doorverwezen naar de grote zus van Surf Project, The Wave Project. Hoe gaaf is dat?! Surfen op doktersrecept!” Suzanne heeft wereldwijd contact met meer dan 50 organisaties die zich inzetten voor surflessen aan mensen met een verstandelijke beperking. “Het is zó waardevol om kennis te delen. Ook in Europa hebben we contact met een aantal partijen waarvan het programma op dat van ons lijkt, maar waar we nog veel van kunnen leren. We kijken steeds naar verbeterpunten. Aan welke knoppen je nog wat moet draaien.”

In 2016 had Suzanne een goed gesprek met de oprichter van het Wave Project in Engeland, Joe Taylor. En toen wist ze het zeker: We gaan ook in Nederland onderzoek doen! Het onderzoek wordt sindsdien uitgevoerd in samenwerking met een team van psychiaters en psychologen van GGZ Noord-Holland-Noord. Naast de wens om steeds te verbeteren, hebben ze de ambitie dat surfen ook in Nederland uiteindelijk aangeboden kan worden als standaardonderdeel van de zorg of als behandeling voor kwetsbare kinderen.

“De resultaten van het onderzoek laten zien dat de kwaliteit van leven van de kinderen dus écht enorm vooruit gaat in de eerste drie surflessen. Ze blijken lekkerder in hun vel te zitten, meer en beter contact te hebben met leeftijdsgenootjes en zich beter te voelen op school.”

Loskomen van de beperking

“Het onderzoek laat ook zien dat veel ouders het zelfvertrouwen en de eigenwaarde van hun kind zien groeien. Ze zien het sociaal-emotioneel functioneren van hun kind vooruitgaan. Ze worden opener en gaan sneller sociale contacten – zoals een gesprek – aan. Thuis zien ouders vaak nog meer effecten van het surfen. Kinderen gaan sneller nieuwe uitdagingen aan, durven eerder angsten te overwinnen en worden zelfstandiger. Regelmatig noemen ouders dat hun kind in het water los leek te komen van hun beperking of dat een kind in surfen een nieuwe hobby of nieuw talent ontdekt heeft.”

Mooie resultaten, maar dat is niet alles. Ook hier blijkt maar weer dat meten weten is. Suzanne: “De onderzoeksresultaten laten zien dat de aangepaste, positieve en veilige structuur van de lessen heel belangrijk is. Wat dat betreft heeft dat jaar corona ons een dienst bewezen: misschien is het wel eens goed geweest dat we moesten nadenken over de groepen die door het vele animo jaarlijks groter werden. We liepen het gevaar onze persoonlijkheid te verliezen. Wat dat betreft was het corona-jaar een goede check-up, want nu moeten we wel kleiner!”

Surf Project was in 2018 de winnaar van de INC Award in de categorie Vrije tijd. In de video (vanaf 0:25) zie je er meer over.